Raad waarschuwt zeevarenden voor risico’s digitaal navigeren

Zeevarenden die bij het navigeren gebruik maken van digitale kaarten, zijn zich onvoldoende bewust van de risico’s die dat met zich brengt. Dat blijkt uit het onderzoek naar de gronding van het Nederlandse vrachtschip Nova Cura in april 2016 ten noorden van Lesbos. Het schip liep vast op de rotsen, waar de zee volgens de gebruikte digitale kaart 112 meter diep zou zijn. Het met staal geladen schip raakte total loss.

Aan boord van zeeschepen wordt steeds vaker gebruik gemaakt van navigatie op basis van digitale zeekaarten. Digitale navigatiekaarten kunnen echter de indruk wekken dat navigatie op basis van dit digitale systeem betrouwbaar en daarmee voldoende veilig is. Dat is niet altijd juist. Hydrografische diensten kunnen ervoor kiezen om gegevens uit – oude – papieren zeekaarten over te nemen voor het maken van ECDIS-kaarten. Soms gaat het om gegevens die tientallen jaren oud zijn. In het geval van de gronding van de Nova Cura toonde de digitale navigatiekaart een situatie gebaseerd op data uit 1967, opgenomen met de toen voor handen zijnde (analoge) apparatuur. De plaats waar de Nova Cura aan de grond is gelopen, bevindt zich 0,2 mijl zuidelijker dan de gekarteerde ondiepte van het Lamnas Reef. Terwijl de bemanning in de veronderstelling was dat de zee ter plaatse 112 meter diep was, liep het schip vast op de rotsen.

Het Electronic Chart Display and Information System (ECDIS) is een digitaal navigatiesysteem dat voldoet aan de standaarden van de International Maritime Organization (IMO). Sinds 1 juli 2012 wordt op basis van een wijziging in het Solas-verdrag (Safety of Life at Sea) de verplichting voor het gebruik van deze ECDIS-kaarten gefaseerd ingevoerd. Hoewel de Nova Cura niet verplicht was gebruik te maken van ECDIS, was het wel gecertificeerd voor het gebruik van het ECDIS-navigatiesysteem.

De Onderzoeksraad benadrukt dat bij het gebruik van ECDIS de controle op de betrouwbaarheid van digitale kaarten belangrijk is. Controle kan door informatie over de historie van de digitale kaart en de gebruikte meetgegevens op te vragen in het systeem. Dit staat onder andere vermeld in zogeheten pick-reports, die niet automatisch verschijnen tijdens de reis. Ook dienen bij het gebruik van ECDIS alle andere middelen die de navigatie ondersteunen te worden gebruikt. Daarnaast waarschuwt de Raad dat het ECDIS-navigatiesysteem meer informatie kan aanbieden dan de gebruiker kan overzien. De reisvoorbereiding met ECDIS vraagt van de gebruiker vaardigheden in het oproepen en zichtbaar maken van de benodigde informatie, zoals ‘sectorlichten’. Reders en eigenaren van schepen doen er goed aan hun bemanning hierop te wijzen en middels training te ondersteunen.