Gamechangers in het Scheepvaartmuseum

Van 6 oktober 2017 tot en met 1 juli 2018 is in Het Scheepvaartmuseum de tentoonstelling ‘Gamechangers – maritieme innovaties’ te zien. De tentoonstelling voert de bezoeker langs ruim 25 aansprekende innovaties uit de Nederlandse maritieme geschiedenis die naast de scheepvaart ook de Nederlandse samenleving hebben beïnvloed. Of mogelijk gaan beïnvloeden, want ook potentiële hedendaagse baanbrekers komen aan bod. Zo is een reconstructiemodel van ’s werelds eerste duikboot uit de zeventiende eeuw te zien naast de futuristische Ortega Submersible, de winnaar van de Piet de Jong Innovatieprijs in 2016.

Michael Huijser, directeur van Het Scheepvaartmuseum: “De tentoonstelling vertelt de verhalen over verrassende, spectaculaire, maar ook jammerlijk mislukte inspanningen, die ontstonden vanuit het streven naar snellere, goedkopere, veiligere en, tegenwoordig belangrijk, ook duurzamere oplossingen. Van de eerste baggermolen tot de berging van de Koersk: Nederland is al eeuwen lang een land van maritieme innovatie. De tentoonstelling Gamechangers laat zien dat innovaties en uitvindingen altijd in verband staan met menselijk handelen.”

Maritieme sector is het nationale visitekaartje van innovatie, durf en ondernemingszin
Innovatie lijkt alomtegenwoordig en de maritieme sector wordt door de overheid gepresenteerd als het nationale visitekaartje van innovatie, durf en ondernemingszin. Innovatie is de sleutel tot concurrentiekracht en de oplossing voor ieder probleem. Hoe lonend en probleemloos innoveren misschien ook oogt, de werkelijkheid is vaak weerbarstiger. Is innovatie werkelijk het recept voor vooruitgang? En, wat zijn dan de ingrediënten voor succes? Gamechangers toont revolutionaire innovaties naast vergeefse, tijdrovende en geld slurpende pogingen.

Uitvindingen die een enorme impact hebben gehad op de ontwikkeling van Nederland 
Sommige ogenschijnlijk eenvoudige uitvindingen hadden een enorme impact op de ontwikkeling van Nederland. Zo gaf het haring kaken aan boord van schepen de Nederlandse visserij een belangrijke impuls. Door deze unieke vismethode werden de Hollanders de grootste leveranciers van haring in de zestiende eeuw, waardoor de economische groei toenam. En zonder de uitvinding van de houtzaagmolen had de Republiek der Nederlanden in de Gouden Eeuw nooit de grootste koopvaardijvloot ter wereld kunnen opbouwen. Gamechangers laat zien dat de geschiedenis van maritieme innovaties en de geschiedenis van Nederland onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.”

De gamechangers zijn de uitvinders
Innovaties komen altijd voort uit een combinatie van ondernemerschap, handelsgeest, lef en nieuwsgierigheid van personen. Daarom maakt de bezoeker in de tentoonstelling ook kennis met de mensen achter deze uitvindingen of innovaties. Dat zijn immers de échte gamechangers: visionaire pioniers, betrokken mensenredders, maar soms ook gevaarlijke oplichters.

Themaweekenden rond de tentoonstelling
Gedurende de looptijd van de tentoonstelling organiseert Het Scheepvaartmuseum maandelijks terugkerende inspirerende themaweekenden. Tijdens deze dagen is er in en om het museum van alles te zien en te doen; er zijn bijzondere schepen, workshops, lezingen en een uitgebreid film- en documentaire programma. In het openingsweekend 7 en 8 oktober, tevens ‘Weekend van de Wetenschap’, ligt het prachtige gastschip Clipper Stad Amsterdam aan de steiger van het museum. Het schip is alleen dat weekend toegankelijk voor bezoekers. Op 18 en 19 november staat het thema ‘stoom’ centraal. Andere onderwerpen van de themadagen zijn o.a. haring kaken, duurzaamheid, navigatie en onderzeeërs. Het exacte programma wordt bekend gemaakt op de website van Het Scheepvaartmuseum.

Opengewerkt model van een compoundmachine met binnen- (hogedruk) en buitencilinder (lage druk), gebouwd door R. Meijer in 1873. Foto: Scheepvaartmuseum