Beschermen van scheepswrakken in Europees verband

Elf organisaties uit zeven Europese landen hebben de samenwerking gezocht om in Europees verband onderzoek te doen naar archeologisch erfgoed onder water. Dat resulteerde in september 2012 in de start van een driejarig Europees project met als doel het ontwikkelen en testen van methoden en technieken om archeologische vindplaatsen onderwater op te sporen, te onderzoeken en in-situ te beschermen. Dit project, Development of Tools and Techniques to Survey, Assess, Stabilise, Monitor and Preserve Underwater Archaeological Sites (SASMAP), wordt gefinancierd door de Europese Commissie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is met zijn Maritiem Programma een van de elf organisaties. Verder nemen universiteiten, musea, organisaties voor cultureel erfgoed, overheidsinstanties en bedrijven deel aan het project.

Eén van de belangrijkste doelen van het Maritiem Programma van de Rijksdienst is het in de bodem behouden van archeologische sites voor volgende generaties. Dit principe heet in-situ bescherming en is tevens een van de speerpunten in de UNESCO Conventie voor de Bescherming van het Onderwater Cultureel Erfgoed uit 2001.

Voor dit project zal de Rijksdienst onder andere nieuwe in-situ beschermingsmaatregelen testen op het scheepswrak Burgzand Noord 10, dat ten oosten ligt van Texel. Op deze locatie Burgzand, door natuurlijke erosie bedreigt, gingen 300 jaar lang (tussen 1500-1800) schepen voor anker om geladen en gelost te worden voor de haven van Amsterdam. Ondanks de beschutting die het eiland bood tegen de noordwestenwind, zijn er door de eeuwen heen vele schepen vergaan. Dit is dan ook een plek van hoog archeologisch belang, waar al tientallen wrakken zijn ontdekt. De recent verschenen publicatie van de Rijksdienst over de rede van Texel onderschrijft het onderzoekspotentieel van dit gebied en laat tegelijkertijd zien hoe ernstig het bedreigd wordt.

Daarnaast zal onderzoek worden gedaan naar degradatie van beschermingsmaterialen. Ook worden nieuwe monitoringsmethoden ontwikkeld en ingezet die moeten bijdragen aan een beter inzicht in de effectiviteit van actieve in-situ bescherming. Onder andere zal gebruik worden gemaakt van een nieuw systeem waarbij driedimensionaal tot enkele tientallen meters diep in de bodem kan worden gekeken.

Meer… Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed